Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt phát biểu tại Lễ hưởng ứng Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo thế giới năm 2024
Quang cảnh Lễ hưởng ứng Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo thế giới năm 2024
Từ năm 2017, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã chọn ngày 21/4 hằng năm là Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo thế giới với mục đích nhằm nâng cao nhận thức về vai trò của sáng tạo và đổi mới sáng tạo trong phát triển kinh tế, xã hội và phát triển bền vững. Thực hiện chức năng quản lý nhà nước về đổi mới sáng tạo được quy định tại Nghị định số 28/2023/NĐ-CP ngày 2 tháng 6 năm 2023 của Chính phủ, thời gian qua, Bộ KH&CN đã chủ trì xây dựng các chương trình, đề án để thúc đẩy phát triển hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia. Từ năm 2022, được sự cho phép của Lãnh đạo Chính phủ, Bộ KH&CN đã tổ chức các hoạt động để hưởng ứng Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo thế giới và nhận được sự quan tâm, tham gia hưởng ứng nhiệt tình và hiệu quả của nhiều bộ, ngành, địa phương, tổ chức trong cả nước.
Phát biểu tại Lễ hưởng ứng Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo thế giới năm 2024, Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt cho biết, từ năm 2017, Bộ chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) do Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới công bố hằng năm đã được Chính phủ sử dụng như một công cụ quan trọng nhằm tham khảo, xây dựng, ban hành các chính sách thúc đẩy đổi mới sáng tạo ở Việt Nam. Cũng từ năm 2017 đến nay, chỉ số GII của Việt Nam liên tục được cải thiện (tăng từ vị trí 59 năm 2016 lên vị trí 46 năm 2023). Việt Nam luôn duy trì vị trí thứ 2 trong nhóm các quốc gia thu nhập trung bình thấp và là một trong 7 quốc gia thu nhập trung bình đạt được nhiều tiến bộ nhất về đổi mới sáng tạo trong thập kỷ qua.
Từ năm 2023, với sự hỗ trợ kỹ thuật của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới, Bộ chỉ số Đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) đã chính thức triển khai trên phạm vi toàn quốc theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 10/NQ-CP ngày 3/2/2023 nhằm cung cấp bức tranh thực tế, tổng thể về hiện trạng mô hình phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của từng địa phương. Qua đó, cung cấp căn cứ và bằng chứng về điểm mạnh, điểm yếu, các yếu tố tiềm năng và các điều kiện cần thiết để thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của từng địa phương.
Tuy nhiên, bên cạnh các kết quả đạt được, năng lực đổi mới sáng tạo của Việt Nam cần tiếp tục được cải thiện mạnh mẽ hơn nữa trong giai đoạn tới, nhằm góp phần trực tiếp vào tăng năng suất lao động và chất lượng sản phẩm hàng hóa, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Bộ trưởng nhấn mạnh: "Việt Nam đang chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ dựa vào vốn và lao động sang mô hình tăng trưởng dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đây là mục tiêu dài hạn, cần sự vào cuộc, sự chung tay góp sức của các ban, bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp và toàn xã hội trong ứng dụng và phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo".
Tại buổi lễ, đánh giá cao về tiến bộ của Việt Nam liên quan đến GII, bà Pauline Tamesis, Điều phối viên thường trú Liên Hợp Quốc tại Việt Nam cho rằng tầm nhìn của Việt Nam về đổi mới, công nghệ và chuyển đổi số rất tham vọng và Việt Nam đã cho thấy những tiến bộ, tiềm năng vượt trội. Sự tiến bộ này là điều quan trọng để Việt Nam đạt được tầm nhìn trở thành quốc gia phát triển có thu nhập cao vào năm 2045 và Liên Hợp Quốc mong muốn được song hành, hỗ trợ Việt Nam trong hành trình hướng tới mục tiêu này. Theo bà Pauline Tamesis, sáng tạo không tự thân mà xuất phát từ sự tò mò cũng như được khích lệ, truyền cảm hứng bởi môi trường sống, bao gồm khuôn phổ pháp lý, hạ tầng...
Bà Pauline Tamesis, Điều phối viên thường trú Liên hợp quốc tại Việt Nam, phát biểu tại buổi lễ
Theo bà Pauline Tamesis, Chủ đề Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo thế giới năm 2024 là "INSPIRE - Truyền cảm hứng" phản ánh rõ vai trò của giáo dục và nhận thức trong việc nuôi dưỡng sự sáng tạo cho thế hệ trẻ, đặc biệt là trao quyền cho thanh niên và thế hệ trẻ trong các lĩnh vực STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học). Hành trình để Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển bền vững vào năm 2030 cũng như khát vọng của Việt Nam trở thành một quốc gia phát triển có thu nhập cao vào năm 2045 phụ thuộc nhiều vào việc giải phóng và tạo điều kiện thúc đẩy tính sáng tạo và đổi mới. Đó sẽ là công cụ cốt lõi để đưa Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực.
Nhân dịp này, Bộ KH&CN đã phát động, hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương, các viện nghiên cứu, trường đại học, các doanh nghiệp và cá nhân tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Sáng tạo và đổi mới sáng tạo thế giới năm 2024 gồm: Ngày hội Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia năm 2024 (Techfest 2024); Triển khai bộ Chỉ số đổi mới sáng tạo (PII); Phụ nữ Việt Nam với đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo.
Trong khuôn khổ Lễ hưởng ứng, Hội thảo khoa học về đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo đã khái quát bức tranh tổng quan về đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp tại Việt Nam, chính sách và định hướng phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạp quốc gia; công cụ đo lường đổi mới sáng tạo cấp ngành…